Wołów – kalendarium

1157 – wzniesienie drewnianego zamku przez księcia Władysława Wygnańca [3, s. 946].

1202 – najdawniejsza wzmianka o osadach, nieopodal których lokowano potem miasto Wołów: Starym Wołowie i Krzywym Wołowie. Stary Wołów wyrósł w pobliżu rozwidlenia dróg do Lubiąża i Głogowa, miejscu dogodnym do organizowania spędu bydła i handlu nim. Jeszcze bliżej tego rozwidlenia lokowano Krzywy Wołów [2, s. 73].

ok. 1285 – lokacja miasta Wołowa. Lokowane zostało na prawie magdeburskim [3, s. 459], a proces ten przeprowadzono prawdopodobnie na zlecenie księcia Przemka ścinawskiego. Wołów założono na surowym korzeniu, musiano więc zwerbować osadników, których na Śląsk sprowadzano z Zachodu, zachęcając przywilejami. Lokację przeprowadził tzw. lokator (zwany zasadźcą). W zamian otrzymał funkcję wójta, z czym wiązały się znaczne dochody [2, s. 80-82].

1292 – książę Henryk III, kolejny pan Wołowa, wystawił dokument potwierdzający prawa wójta przyznane mu jako zasadźcy, a przy tym wyraził ubolewanie, że z powodu niedbalstwa poprzedniego wójta dokument lokacyjny zaginął [2, s. 81].

1327 – Wołów opuścił książę Konrad I oleśnicki, do którego trafił na wygnanie po odebraniu mu księstwa przez księcia brzeskiego, Bolesława III. Przebywał na wygnaniu w Wołowie sześć lat [1, s. 459].

1. poł. XV w. – Wołów obwarowano murami miejskimi [1, s. 459].

1464 – wzniesiono ratusz, potem wielokrotnie odbudowywany i rozbudowywany [1, s. 459]. Wciąż jest siedzibą władz miejskich.

1492 – po śmierci Karola Białego, ostatniego piastowskiego księcia głogowsko-oleśnickiego, Wołów przeszedł pod zwierzchnictwo Korony Czeskiej [1, s. 459].

pocz. XVI w. – początek działalności w Wołowie mennicy książęcej [1, s. 459].

1653 – panem Wołowa został Krystian, syn księcia legnicko-brzeskiego Rudolfa, który ustanowił samodzielne księstwo wołowskie [1, s. 459].

1672 – po śmierci księcia Krystiana księstwo wołowskie odziedziczył książę piastowski, Jerzy Wilhelm [1, s. 459].

1675 – śmierć księcia Jerzego Wilhelma. Zmarł w Legnicy. Na nim dynastia Piastów śląskich wymarła [1, s. 459],

1.07.1781 – wielki pożar Wołowa. Spłonęło niemal całe miasto. W wyniku odbudowy (z funduszy królewskich i zbiórki publicznej) zmieniło zasadniczo wygląd. Zabudowane zostało murowanymi domami krytymi dachówkami, poza kilkoma wyjątkami. Jedynie na przedmieściach budowano nadal domy z drewna, gliny i kryte gontem [2, s. 256-257].

po 1781 i po wojnach napoleońskich – rozebrano większość murów miejskich, a także zasypano fosy, co umożliwiło rozwój przestrzenny miasta [1, s. 459].

1945 – w czasie walk o Wołów uległo zniszczeniu 70 proc. substancji miasta, w tym wiele cennych obiektów historycznych [1, s. 459]. Po zakończeniu wojny Dolny Śląsk, w tym Wołów, powrócił w granice Polski.

[1] Janusz Czerwiński: Dolny Śląsk. Przewodnik, Wydawnictwo Kartograficzne EKO-GRAF Sp. z o. o., Wrocław 2009.

[2] Edward Czapiewski, Rafał Nowakowski (red.): Wołów historia miasta, Wydawnictwo Chronicon, Wrocław 2019.

[3] Praca zbiorowa: Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2006.

Na zdjęciu: fragment murów miejskich.